Zelletül karii ne demektir? Zelletül karii namazı bozar mı?

Kabul ve makbul olmasını istediğimiz ibadetler için yapılması gerekenlerin yanı sıra yapılması uygun olmayan davranışlar da vardır. Peki namazdaki kıraat hataları olarak bilinen zelletül kârii ne demektir? Namazı bozar mı? Zelletül kârii hakkında tüm detayları haberimizde bulabilirsiniz.

'Hata, kasıtsız işlenen günah, dil sürçmesi' gibi anlamlara gelen zelle kelimesi,zelletül karii tamlamasıyla 'okuyanın yanılması, dilinin sürçmesi' manalarını taşır. Zelletül kârii tabirinin fıkıhtaki terkibine göre namazda kıraat esnasında istemeden oluşan dil sürçmesi ve okuma hatalarıdır. Hanefi fıkıh eserlerinde 'namazı bozan şeyler, namazda kıraat' konularıyla ilgili çalışmalar başlamıştır.

Temel fıkıh metinlerinde oluşabilecek okuma hatalarını kuşatacak şekilde, şerh yazıldığı dönemlerde zerretül kârii konusu ayrıntılı ele alınmıştır. Söz konusu çalışma, ana dili Arapça olmayan milletlerin namaz kılarken muhtemel dil sürçmeleri ve okuma hatalarının namazı bozup bozmadığını veya nasıl telafi edileceğinin bir kurala bağlanması için yapılmıştır. Bu sebeple hata ve yanılarak yapılan yanlış okuma durumları için ölçüler belirlenmiştir.

ZELLETÜL KÂRİİ ÖLÇÜLERİ

Namazda kıraat esnasında istemeden yapılan hatalar sonucunda belirlenen ölçüler şu şekildedir:

• Yapılan yanlışlık kelimelerin harekelerinde olursa, anlamda bir değişiklik olsa da namaz bozulmamaktadır.
   
• Durak yerinde olur ise; yani durulması gereken yerde geçilip geçilmesi gereken yerde durulursa, anlamında değişiklik olup olmadığına bakılmaksızın namaz bozulmamaktadır.
   
• Okunması gereken harfin yerine başka bir harfin okunması durumunda ise meydana gelen yanlışlığın anlamı değiştirip değiştirmediğine bakılır. Eğer, bir harfin değişmesi durumunda kelimenin anlamı değişmez ve Kuran-ı Kerim'de de o kelimenin benzeri bulunursa namaz bozulmamaktadır. Ancak, bu konuda farklı görüşler de mevcuttur. Kelimenin benzeri Kuran-ı Kerim'de yok ise, İmam Ebû Yûsuf’a göre namaz bozulmaz ancak İmam Ebû Hanîfe ve İmam Muhammed'e göre namaz bozulur.
  ​
• Okunan kelimedeki harfin değişmesiyle hem anlam değişir hem de Kuran'da da benzeri bulunmazsa namaz bozulur. Namaz kılınırken az ya da çok sayıda ayet atlamakla namaz bozulmamaktadır. Bunun yanı sıra bir kimse kıraati, namazı bozacak derecede hatalı yapmasının üzerine geri dönüp düzeltiyorsa o namaz caizdir. (el Fetâva’l-Hindiyye, I, 87 vd.; İbn Âbidîn, Reddü’l-muhtâr, II, 393 - 396).

Kıraat esnasında cümle bütünlüğünün ve anlamın bozulmaması için kişi; vakf yani durma, yerlerini gözetme, nefesin yetmemesi ya da unutma gibi durumlarda yarıda bırakılan kelimeyi okumaya yeniden başlama (ibtidâ) hususunda dikkatli olmalıdır. Bu durum ayetleri anlamlarıyla birlikte bilmenin önemini gösterir. Örnek verecek olursak; Âdiyât Sûresi'ndeki 've'l-âdiyâti' kelimesinde takılır veya nefesin yetmediği gibi durumlarla karşılaşan kişinin, devamını tamamlamasının yanı sıra başka bir ayet bile okuması namazı bozmaz. Çünkü söz konusu durumda hatalı okumak kaçınılmaz olarak kabul edilir.