Dişler neden çürür ve önlemek için neler yapabiliriz?

Dünya Sağlık Örgütü’nün tespitlerine göre; Diş ve diş eti rahatsızlıkları, yaygınlığı ve tekrarlama oranları nedeniyle en büyük sağlık sorunlarından birisi olarak tanımlamaktadır. Bilimsel diş hekimliği eğitiminin 22 Kasım 1908 tarihinde başlaması nedeniyle bu tarih ülkemizde “Diş Hekimliği Günü” olarak kabul edilmiştir. Peki dişler neden çürür ve önlemek için neler yapmalıyız?

Bilimsel diş hekimliği eğitiminin 22 Kasım 1908 tarihinde başlaması nedeniyle bu tarih ülkemizde "Diş Hekimliği Günü" olarak kabul edilmiştir. Her yıl 22 Kasım`ı da içine alan hafta "Toplum Ağız ve Diş Sağlığı Haftası" adı altında kutlanmaktadır. Atlas Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Öğretim Görevlisi ve Medicine Hospital Diş Hekimi Sozdar Başkan, 21-27 Kasım Ağız ve Diş Sağlığı Haftası dolayısıyla toplumu bilinçlendirmeye yönelik uyarılarda bulundu. Diş Hekimi Sozdar Başkan, "ağız ve diş sağlığı; genel sağlığın, yaşamsal fonksiyonların ve yaşam kalitesinin önemli bir parçasıdır" dedi. Diş çürükleri ve önlemleri için bilgi dolu aktarımlar yaptı.

"EN SIK GÖRÜL SAĞLIK SORUNU ARASINDA"

Diş Hekimi Sozdar, "Ağız ve diş hastalıkları dünyanın hemen tüm bölgelerinde en sık görülen sağlık sorunları arasındadır. Yaşam kalitesi açısından önemli kayıplara yol açan ağız ve diş hastalıklarının; şeker hastalığı, kalp-damar hastalıkları, büyüme-gelişme geriliği, erken doğum gibi birçok sağlık sorununun gelişmesinde rol oynadığını gösteren kanıtların sayısı her geçen gün artmaktadır. Bu nedenle ağız diş sağlığı problemlerinin açığa çıkmadan önce koruyucu önlemlerle engellenmeleri, hastalıklar açığa çıktığında ise hızlıca tedavi edilmeleri gerekir" dedi.

Diş rahatsızlığına şöyle devam eden Sodar, "Ne yazık ki diş hekimine gitme sıklığı düşük oldukça, kronik ve yıkıcı özellikte olan ağız-diş sorunlarında tedavi genellikle hastalığın çok ilerlediği bir dönemde gerçekleşir. Tedavideki gecikme ise ağız diş sağlığı ve genel sağlığı bozarken ayrıca sağlığa ayrılan bütçenin de katlanarak artmasına neden olmaktadır. Ağız ve diş sağlığı; genel sağlığın, yaşamsal fonksiyonların ve yaşam kalitesinin önemli bir parçasıdır. Dünya Sağlık Örgütü’nün tespitlerine göre;  
Diş ve diş eti rahatsızlıkları yaygınlığı ve tekrarlama oranları nedeni ile insanların karşılaştığı en büyük sağlık sorunlarından birisi olarak tanımlamaktadır." ifadelerine yer verdi

DİŞ VE DİŞ ETİ HASTALIKLARINA DİKKAT

5-17 yaş grubu çocuklarda büyüme yetersizliğine, Hamilelerde 8 kat daha fazla düşük ağırlıklı doğumlara,39-69 yaş grubunda 7 kat daha fazla kalp hastalığına neden olmaktadır. Peki diş sağlığımızı ve bununla birlikte genel sağlığımızı korumak için ne yapmalıyız? "Diş sağlımız için nasıl beslenmeliyiz?" Sorusu ilk aklımıza gelen soru. Diş sağlığı için zararlı olarak nitelendirilen gıda maddeleri şekerli ve asitli gıdalar ile dişler üzerine yapışıp kalan, kolay temizlenemeyen maddelerdir. Bunları tamamen kesmek değil ancak belirli bir düzen içinde tüketmek diş çürüğünün önlenmesi için gereklidir.

DİŞ SAĞLIĞI İÇİN ÖNERİLEN BESLENME ŞEKLİ NELERDİR?

• Şekerli, yapışkan ya da asitli gıdalar üç ana öğün içinde tüketilmelidir.
• Öğün aralarında elma, havuç gibi sert dişleri temizleyip dişetine masaj yapacak gıdalar yenmelidir.
• Şekerli, yapışkan gıda yendikten sonra dişlerin fırçalanması mümkün değilse ağız su ile çalkalanmalı ya da bir bardak su içilmelidir.
• Yine şekerli gıda yendikten sonra ağza atılacak bir parça peynir şekerin çürük önleyici etkisini gidermek açısından son derece önemlidir.
• Diş dostu olarak kabul edilen gıda maddelerinin başında proteinler gelir. Vücudumuzun temel yapı taşını oluşturan bu maddeler hem dişlerin gelişimi sırasında hem de dişler sürdükten sonra diş sağlığı açısından da mutlaka tüketilmesi gereken gıda maddeleridir.
• Yüksek protein içeriğinin yanı sıra diş sağlığındaki önemi açısından peynir özellikle şekerli gıda tüketimi sonrası şiddetle tavsiye edilen bir besindir.
• Yer fıstığı da içeriğindeki fosfat nedeniyle çerez türü yiyecekler arasında diş dostu olarak nitelendirilen bir besindir.
• Rafine edilmemiş hububat (beyaz undan yapılmış ekmek yerine kepekli esmer ekmek) diş sağlığı açısından tercih edilmelidir.

DİŞ NEDEN ÇÜRÜR VE ÖNLEMENİN YOLLARI NELERDİR

Ağızda bulunan bakterilerden oluşan bakteri plağı, şekerli ve unlu yiyeceklerin ağızda kalan artıklarından asit oluşturabilmektedir. Bu asitler, dişlerin mineral dokusunu çözerek dişin minesinin bozulmasına ve sonuçta da diş çürüğünün başlamasına ve diş hekimlerinin kavite dedikleri oyuklara neden olmaktadırlar.

• Özellikle sabah kahvaltılarından sonra ve akşam yatmadan önce dişlerin fırçalanması ve her gün diş ipinin kullanılması gereklidir.
• Fırçalar, orta derecede sert ya da yumuşak kıllı olmalı ve belirli aralıklarda değiştirilmelidirler. 
• Şekerli yiyecekleri ana öğünlerde tüketmeye çalışmak ve yemek aralarında bir şey yememeye gayret etmek de diğer bir önlemdir. 
• Diş fırçalama sırasında florürlü bir diş macunu kullanılarak, florürün diş çürüğünü önlemedeki rolünden yararlanılmalıdır. 
• Sıcak ve soğuğa duyarlı dişler ya da ağrılı dişlerde veya tebeşirimsi renkte olan başlangıç çürükleri, kahverengi renklemeler ve oyuklar gibi durumlarda vakit geçirilmeden hekime başvurulması tedavinin şeklini değiştirecek ve zorluğunu azaltacaktır.