Çocuklarda geç konuşma sebepleri nelerdir? Çocuklarda konuşma gecikmesi nasıl anlaşılır?

Özellikle erkek çocuklarda daha sık görülen konuşma geriliği, çocuğun yaşıtlarına göre kıyas edildiğinde dil gelişiminde meydana gelen yetersizlik durumundan kaynaklanmaktadır. Çocuklarda geç konuşma sorunu ile karşılaşan ebeveynler "Çocuğum üç yaşında ama hâlâ konuşamıyor, normal mi?" vb. soruları sıklıkla araştırmaya başlarlar. Peki çocuklarda konuşma geriliğinin sebebi nedir? Konuşma gecikmesi nasıl anlaşılır?

Bir çocuğun yaşıtlarıyla benzer konuşma becerilerini sağlayamaması durumu konuşma geriliği olarak adlandırılır. Eğer bir çocuk yaşına uygun şekilde konuşma becerisini sağlayamıyorsa bu durum çocukta "konuşma bozukluğu" veya "gelişimsel dil gecikmesi" olduğunu gösterir. Çocuklarda konuşma bozukluğu genel olarak iki gruba ayrılır. Bunlardan biri herhangi bir organa bağlı olarak gelişen "organik konuşma bozukluğu" olarak adlandırılırken diğeri ise herhangi bir organda bozukluk olmadan meydana gelebilen "işlevsel konuşma bozukluğu" olarak karşımıza çıkar. Genel olarak geç fark edilen ve geç tedavi edilen bu sağlık sorunu anne babaların üzerinde durması gereken oldukça önemli bir konudur.

çocuklarda geç konuşma

ÇOCUKLAR NE ZAMAN KONUŞMAYA BAŞLAR?

Normal koşullarda bir bebek; ilk 6 ayında heceleri çıkarmaya ve 12 ayında ise bu heceleri kelime haline getirmeye başlar. 2 yaşında kadar kelimeleri artırmaya ve artık cümle kurmaya başlar. Eğer çocuğunuzdaki konuşma seyri bu doğrultuda gitmiyorsa bir problem var demektir. Çocuklarda düzgün bir şekilde kendini ifade etme konuşma sınırı herkes tarafından az çok bilinen yaş olan 3 yaştır. Kimi zaman çocuklar nesneleri ifade etmek yerine işaret ederek ya da bu, şu diyerek konuşma tembelliği yaşarlar. Bu konuşma problemi ise; konuşma akıcılığı, kelime anlamı ve dağarcığında yetersizlik vs. şeklinde tanımlanır.

ÇOCUKLARDA GEÇ KONUŞMA NEDENLERİ? ÇOCUKLAR NEDEN KONUŞMA GECİKMESİ YAŞAR?

Çocuklarda konuşma geriliği birden fazla nedene bağlı olarak gelişebilir. Çocuklarda görülen bu geç konuşma tıbben; genetik, duygusal, nörolojik ve nöropsikiyatrik problemlere bağlanır. Ancak çocuğundaki bu konuşmama eğilimini gören anne babanın her şeyden evvel çocuğun üzerine gitmeden; konuyu araştırmaları ve gerekli muayeneleri aksatmadan yerine getirmeleri gerekir.

1. Çocukların geç konuşmasında etkili olan pek çok faktör bulunabilir. Fakat bunun en önemli sebeplerinden biri işitme azlığı olarak karşımıza çıkar. Bunun sebebi doğumsal olabildiği gibi sonradan da ortaya çıkabilen bir durum da olabilir. Fakat çocuk yüksek sesleri duyabiliyor ve tepki veriyorsa bu durumda işitme kaybından dolayı bir rahatsızlık olma ihtimali düşüktür. 
2. Doğumsal olabileceği gibi sonradan yaşanan olumsuzluklar sebebiyle de ortaya çıkabilen bu rahatsızlık organik değil işlevsel konuşma bozukluğu olursa bunun nedeni psikolojik rahatsızlıklar olarak adlandırılır.
3. Çocuklarda geç konuşma riskini arttıran faktörler arasında radyasyon veya toksik madde maruziyeti, enfeksiyon, kromozom anomalileri, annede hipotiroidi varlığı, işitme-görme kaybı ve travma yer alır.
4. Çocuklarda meydana gelen işitme kaybı, işitsel nöropati bozuklukları, otizm spektrum bozukluğu, zeka geriliği, yarık damak-dudak anomalisi, çift anadil varlığı, psikososyal yoksunluk ve dil bağı gibi rahatsızlıklar da konuşma bozukluğunu meydana getirebilir.

Bunlar dışında çocuklarda konuşma geriliğinin sebepleri şu şekilde sıralanabilir:

• Gelişimsel dil bozukluğu
• Prematüre doğumdan kaynaklanan büyüme geriliği
• İki dil konuşulması durumunda çatışmalar yaşanması
• İşitme algılanması sorunları ve işitme kayıpları
• Otizm ve zeka geriliği yapan hastalıklar
• Psikososyal uyaran eksikliği
• Çocuğa konuşma fırsatının verilmemesi
• Görme sorunu
• Yaygın gelişimsel gerilir
• Kronik depresyon
• Çocukluk çağı psikozları
• Sık havale ve epilepsi (sara) geçirme
• Konuşma organları koordinasyonundaki sorunlar
• Kardeş kıskançlığı
• Aile faktörü; iki dil kullanan ailelerde sık rastlanır
• Çocuğun içe kapanık olması ve bir travmaya (kaza vb.) şahit olması
• Çocuğun çok fazla yalnız kalması ve insanlarla iletişim kurmaması, özellikle 0-3 yaş arası çocukların uzun süre TV izlemesi çocuklarda konuşma geriliğinin başlıca sebepleridir. 

Yani çocuklarda konuşma geriliği birden fazla nedene bağlı olarak gelişebilir. Çocuklarda görülen bu geç konuşma tıbben; genetik, duygusal, nörolojik ve nöropsikiyatrik problemlere bağlanır. Ancak çocuğundaki bu konuşmama eğilimini gören anne babanın her şeyden evvel çocuğun üzerine gitmeden; konuyu araştırmaları ve gerekli muayeneleri aksatmadan yerine getirmeleri gerekir. 

Çocukların geç konuşmasının en genel nedenleri şu şekilde sıralanabilir; 

• İşitme kaybı ve problemi,

• Zeka geriliği,

• Görme sorunu,

• Yaygın gelişimsel gerilir,

• Kronik depresyon,

• Çocukluk çağı psikozları,

• Sık havale ve epilepsi (sara) geçirme,

• Konuşma organları koordinasyonundaki sorunlar,

• Kardeş kıskançlığı,

• Aile faktörü; iki dil kullanan ailelerde sık rastlanır,

• Çocuğun içe kapanık olması ve bir travmaya (kaza vb.) şahit olması,

• Çocuğun çok fazla yalnız kalması ve insanlarla iletişim kurmaması, özellikle 0-3 yaş arası çocukların uzun süre TV izlemesi çocuklarda konuşma geriliğinin başlıca sebepleridir. 

çocuklarda konuşma problemi

Televizyon izleme ve insanlarla iletişim kuramama; çocukların konuşma geriliği ve akıcı konuşma problemi yaşamalarının en büyük nedenidir. Çünkü çocuk doğayı taklit ederek öğrenir, bu demektir ki anne, baba ve sosyal çevresindeki herkes çocukların sesleri, heceleri ve kelimeleri çıkarmalarında birer örnektir. 

Çocuğunuz 3 yaşında ve hala konuşmuyorsa...

Çocuğu konuşma problemi yaşayan ailelerin yaptıkları iki problemli tepki vardır. Kimi aile böyle bir durumun farkına vardığında; bizim falan akrabada da vardı sonra düzeldi, şeklinde tavır takınırken. Kimi ise, büyük panik yaşayarak bu durumu bir zeka problemine yorarlar. Bu durumu sezinleyen çocuk ise küçük yaşta hiç olamayacak bir hale bürünerek, panik yaşar.

Her iki tepki de yersiz ve oldukça yanlıştır. Doğru olan davranış ise, çocuğundaki konuşma seyrinin normal gitmediğini gören anne babanın panik olmadan bu durumun nedenini araştırmasıdır. Geç kalınmış bir farkındalık da çocuğun akranlarına yetişmesine ayak bağı olacağı için; kısa sürede fakına varmak ve hekim görüşüne başvurmak en doğrusudur. 

Çocuklarda konuşma geriliği nasıl anlaşılır? Belirtileri...

Konuşma geriliği tabiri her çocuk için uygun değildir. Bazı çocuklarda olan bu konuşma tembelliği zamanla kendiliğinden geçer. Ancak geç konuşma problemi yaşayan bazı çocukların bu durumun yanında gösterdikleri belirtilere kulak vermek şarttır. İşte, konuşma geriliği yaşayan kimi çocuktan görülen semptomlar; 

-İşaret ve diğer iletişim biçimleri normal değilse

-Çocukta fiziksel veya gelişimsel bir sorun varsa,

-Çevresine karşı ilgisizse,

-Kelimeler yerine anlamsız sesler çıkarıyorsa,

-Genellikle yalnız kalmayı tercih ediyorsa,

-İsteklerini öfkeli davranışlarla anlatmaya çalışıyorsa

-Yeni bir ortama uyum sağlamakta zorlanıyorsa zaman kaybetmeden bir uzmana başvurulmalıdır. 

geç konuşma problemi

Konuşma geriliği probleminin önüne geçmek için;

Çocukların geç konuşma problemi yaşamamaları için çabaların en büyüğü onların ilk öğretmenleri olan aile üyelerine düşüyor. Özellikle günümüzün problemi olan iletişimsizlik, televizyon ve dijital oyunlar çocukların bu yetileri kaybetmeleri sorunuyla karşı karşıya kalmaları demek oluyor. Peki, bu durum nasıl telafi edilebilir? Çocuğunuzda konuşma geriliğinin önüne geçmek için bu önerilere kulak verin; 

-Çocuğun çok fazla TV izlemesine müsaade edilmemelidir. (Özellikle 0-3 yaş aralığında)

-Sık sık sorular sorun.

-Bir kelimeyi yanlış telaffuz ettiğinde ona karşı sabırlı olun ve baskı uygulamayın.

-Sosyalleşmesini sağlayarak iletişim kurmasının önünü açın.

-Size bir şeyler söylediğinde tane tane konuşarak karşılık verin.

-Çocuğunuzla şarkılar söyleyerek konuşmayı eğlenceli hale getirin.

-İşaretle gösterdiği şeyleri yapmak yerine kelimeyi söylemesineteşvik edin.

-Düzenli bir beslenme ve uyku rutini olmasına dikkat edin.

-Çocuğunuz ile yaratıcı oyunlar oynayın.

-Bol bol kitap okuyarak kelime dağarcığını zenginleştirin.

İLİŞKİLİ HABER

Doğal yöntemlerle duş jeli nasıl yapılır?