Deprem sırasında gökyüzünde görülen ışıkların sebebi ne? Deprem esnasında ortaya çıkan ışıklar
Miscellanea / / April 03, 2023
Tüm Türkiye'yi korkutan ve binlerce kişinin hayatına mal olan Kahramanmaraş depreminin görüntüleri akıllarda soru işareti bıraktı. Deprem sırasında gökyüzünde görülen ışıklar, "Deprem anında gökyüzünde neden ışıklar çıkıyor?" sorusunu akıllara getirmeye başladı. Deprem sırasında gökyüzünde görülen ışıkların sebebi ne? İşte cevabı...
Merkez üssü Kahramanmaraş'ta meydana gelen 7,7 ve 7,6 şiddetindeki iki büyük depremin ardından depremle ilgili merak edilen konular arama sonuçlarında ilk sıralarda yer almaya başladı. Bu merak edilenlerin arasında yer alan konu ise deprem sırasında gökyüzünde çıkan ışıklar oldu. Birçok deprem anında kayıt altına alınan görüntülerde gökyüzünde ışıkların ortaya çıktığı görülüyor. Peki bunun sebebi ne? Deprem anında gökyüzünde neden ışıklar çıkıyor?
Deprem esnasında ortaya çıkan ışıklar
İLİŞKİLİ HABERSismik izolatör nedir, ne kadar? Sismik izolatör sonradan yaptırılır mı?
DEPREM SIRASINDA GÖKYÜZÜNDE NEDEN IŞIKLAR ORTAYA ÇIKAR?
Yer kabuğunda meydana gelen ani enerji boşalımları esnasında ortaya çıkan dalgalanmalar
Deprem ışıkları
Sismik dalgalar, depremin meydana geldiği kırılmaya ve faylanma gibi sebeplerle kaynak üzerinden uzaklaşarak tüm yönlere doğru farklı türlerde yayılmaktadır. Deprem esnasında cisim ve yüzey dalgası olarak iki farklı dalga çeşidi ortaya çıkar:
Cisim dalgaları tüm yönlere doğru yayılarak hareket ederken yüzey dalgaları yerkürenin yüzeyinde paralel şekilde yayılım göstermektedir.
Sismik dalgalar
Deprem analistlerinin bu zaman kadar yaptıkları açıklama göre; yer altında biriken enerjinin tümü sismik dalgalara dönüşerek farklı tepkimeler oluşturmadığı durumlarda, depremin ölçülen şiddetinin yaşanan büyüklüğün 10 katı şiddetinde meydana gelebileceği söyleniyor. Fakat bazı modellere göre deprem ışıklarının oluşması, bir depremin gerçekleşmesinin öncesinde veya deprem esnasında dolomit ve riyolit gibi bazı kaya türlerindeki iyonlaşmayı takiben, iyonların kayalarda yer alan çatlaklar üzerinden yukarıya doğru hareket etmesine dayanır. Bu iyonlar atmosfere ulaştıkları zaman, hava cepleri iyonize edilir ve ışık yayan plazmalar oluşturabilir.
Işık yayan plazmalar
DEPREM ESNASINDA ORTAYA ÇIKAN IŞIKLARIN SINIFLANDIRILMASI
Deprem sırasında ortaya çıkan ışıkların görünme zamanları iki farklı grup altında sınıflandırılabilir:
- Genel olarak merkez üssüne yakın olan ve depremden hemen veya birkaç hafta önce gözlemlenen deprem ışıkları
- Yine merkez üssüne yakın yerlerde deprem dalga dizisinin geçiş anı esnasında meydana gelen veya merkez üssünden uzakta yer alan yerlerde S dalgalarının geçişi anında depremle eşzamanlı olarak ortaya çıkan ışıklar
Deprem esnasında ortaya çıkan ışıkların sebebi
DEPREM ANINDA ORTAYA ÇIKAN IŞIKLAR NE?
Deprem anında ortaya çıkan ışıklar için Deprem Araştırma Enstitüsü Müdür Yardımcısı Prof. Dr. Ali Pınar, daha önce yaptığı açıklamada "Görülen o ışıklar yüzde 90’lık kısım dediğimiz sismik enerjinin ısıya dönüşme olayıdır." ifadelerine yer vermişti.
Deprem Araştırma Enstitüsü Müdür Yardımcısı Prof. Dr. Ali Pınar
Pınar aynı zamanda, fayın hareketliliği ile biriken enerjinin yüzde 90'lık kısmının ısıyla ortaya çıkmasını faydalı bir olay olarak yorumlamış ve şu açıklamayı yapmıştı:
"Bir fay üzerinde biriken sismik enerjinin yüzde 90’ı tamamen ısıyla çıkar. O hareketle birlikte büyük ısı oluşmaktadır. Sadece geri kalan yüzde 10 sismik enerjiyle açığa çıkar."
İLGİNİZİ ÇEKEBİLECEK VİDEO:
Deprem anından yeni görüntüler! Dehşet dolu anlar...