Hıdırellez ne zaman, nasıl kutlanır? Hıdırellez hangi gün kutlanacak 2023?

Baharın gelişini müjdeleyen Hıdırellez'in tarihi vatandaşlar tarafından merak ediliyor. Halk tarafından belirlenmiş belli ritüeller devam ediyor. Ülkenin dört bir yanında çeşitli etkinliklerle geleneksel bayram olarak kutlanan Hıdırellez duası da isteklerin kabul olması ediliyor.

Hıdırellez ya da Hıdrellez, Orta Asya, Ortadoğu, Anadolu ve Balkanlar'da kutlanan mevsimlik bayramlardan biridir. Kışın sona erdiğini ve tabiatın uyandığını niteleyen Hıdırellez baharın kapısından girdi. Anadolu'nun bazı yerlerinde yoğun ilgi ve mutlulukla kutlanan Hıdrellez Günü, duaların ve isteklerin kabul olması için sadaka verme, oruç tutma ve kurban kesme âdeti vardır. Peki, Hıdırellez nedir? Hıdırellez ne zaman 2023, neden ve nasıl kutlanır? İşte Hıdrellez duası, ritüelleri ve gelenekleri...

Hıdırellez nedir nasıl kutlanır? Hıdırellez ne zaman 2023?

HIDIRELLEZ NEDİR, NASIL VE NEDEN KUTLANIR?

Ruz-ı Hızır (Hızır günü) olarak adlandırılan Hıdırellez günü, dünyada darda kalanların yardımcısı olduğu düşünülen Hızır ile denizlerin hâkimi olduğuna inanılan İlyas'ın yeryüzünde buluştukları gün olarak düşünülür ve kutlanır.

HIDIRELLEZ NE ZAMAN 2023?

Miladi takvime göre Hıdırellez Bayramı 5 Mayıs akşamı başlar ve 6 Mayıs akşamı sona ermektedir. Türkiye'de Hıdrellez Bayramı 5 Mayıs'ı 6 Mayıs'a bağlayan gece kutlanır.

Hıdırellez gelenekleri nelerdir

HIDIRELLEZ GELENEKLERİ NELERDİR?

Halk huzura kavuşmak ve bazı ritüel faaliyetlerde bulunmak için kışın sona erdiği tabiatın uyandığı Hıdırellez gününde çeşitli etkinlikler yapılır.

• Anadolu'da halk, gün doğumu öncesi tercihen beyaz elbiseler giyerek yeşil ve bol sulu kırlara gider ve eğlenir.
• Kutlamalar yeşillik, ağaçlık alanlarda, su kenarlarında, bir türbe ya da yatırın yanında yapılmaktadır. Bu gibi yerlere bu nedenle Hıdırlık denildiği de olur.
• Hızır'ın gezdiği kabul edilen yeşil yerlerde dolaşıp çiçek toplanır, oyunlar oynanır, baharın ilk kuzusu kesilerek yenilir.
• Toplanan çiçekler kaynatılıp içilirse hastalıklara iyi geleceği, bu su ile kırk gün yıkanan kişinin gençleşip güzelleşeceğine inanılır.
• "Hızır Hakkı" için kuzu kesmek, Hızır geleneğinin yayıldığı her yerde görülen bir âdettir.

Bunlarla birlikte Diyarbakır'da Ciğaret adıyla ayrı bir tören yapılır. Baharın bu taze kuzusunu yemekle bedenlerin sağlık ve canlılık kazanacağı inanışı vardır.

• Hızır'ın eli değen şeylerin dolup taştığı rivayeti nedeniyle Hızır günü arifesinde yiyecek kaplarının, ambarların ve para keselerinin ağzı açık bırakılır.
• Ev, bağ, bahçe isteyenler herhangi bir yere istediklerinin küçük bir modelini yaparak; altın ve benzeri ziynet eşyası isteyenler ağaç yapraklarını kollarına veya boyunlarına takarak isteklerine kavuşacaklarına inanır.

Hıdırellez ritüelleri nelerdir

HIDIRELLEZ RİTÜELLERİ NELERDİR?

Hıdrellezde baht açma törenleri oldukça yaygın olarak uygulanır. Bu da şu şekilde yapılır:

Talih ve kısmet açtırmak isteyen genç kız ve kadınlardan yüzük, küpe gibi eşyalarını çömleğe atmaları istenir ve çömleğin üzerine su eklenerek ağzı kapatılır. Kapalı çömlek bir gece boyunca bir gül ağacının dibinde bekletilir. Ertesi günü bir araya toplanan kadınlar, çömleği ortaya koyarak maniler eşliğinde eşyaları çıkarmaya başlarlar. Bu törene İstanbul ve çevresinde “baht açma”, Denizli ve çevresinde “bahtiyar”, Yörük ve Türkmenlerde “mantıfar”, Balıkesir ve çevresinde “dağara yüzük atma”, Edirne ve çevresinde “niyet çıkarma”, Erzurum’da “mani çekme” adı verilir.

Kütahya'nın Tavşanlı ilçesine bağlı Yörük köylerinde bir yıllık yoğurt mayası, Hıdırellez ve bu günü takip eden 2 gün süresince sabah ezanı ile tan ağarması arasındaki sürede doğadaki bitkilerin üzerinden toplanan çiy tanelerinden sağlanır.

Trabzon-Şalpazarı İlçesi'nde maya katılmadan yoğurt yapılır. Mayalama sıcaklığındaki sütün içine besmeleyle bir tahta kaşık konur. Bu şekilde elde edilen maya bir yıl kullanılır ve gelecek yıl tekrar değiştirilir.